Εσείς Έχετε δει υπόγειο παλάτι? - H Βασιλική Κινστέρνα Κωνσταντινούπολης

Κωνσταντινούπολη 

Ταξίδι σε μαγικό μέρος, υπόγειο. Υδραγωγείο Ιουστινιανού ή αλλιώς Βασιλική Κινστέρνα

Seeker Bow Traveler

Η ιδιαίτερη κολόνα στο Βυζαντινό Υδραγωγείο

Για μια ακόμα φορά η επίσκεψη μας στην πόλη των πόλεων, περιελάμβανε την περιοχή της Αγιάς Σοφιάς. Περπατώντας στην τεράστια πλατεία όπου κάποτε ήταν χτισμένος ο μεγάλος ιππόδρομος, σήμερα περπατάνε χιλιάδες άνθρωποι, (εδώ σίγουρα θα ακούσεις και Ελληνικά όπως και σε πολλά ακόμα σημεία της Πόλης), ενώ η αίσθηση που έχουμε είναι τόσο οικεία, σαν να είμαστε στο σπίτι μας. Περπατώντας η μεγαλοπρεπής Αγιά Σοφιά κυριαρχεί στον χώρο και στο είναι μας και δεν μπορούμε να μην την επισκεφθούμε για ακόμα μία φορά (Δείτε εδώ το αφιέρωμα στην Αγιά Σοφιά) και να θαυμάσουμε, να συγκινηθούμε, να ταξιδέψουμε για πολλές ώρες μέσα σε αυτήν. 

Στο τέλος της επίσκεψης μας βγαίνουμε πάλι στην μεγάλη πλατεία γεμάτοι συναισθήματα και προσπαθούμε να γυρίσουμε πάλι στο σήμερα καθισμένοι σε ένα παγκάκι, κοιτάζοντας ταυτόχρονα
ένα χάρτη που είχαμε για να δούμε τι άλλο μπορούμε να κάνουμε εδώ κοντά. Η ματιά μας έπεσε σε ένα σημείο που έλεγε Βυζαντινό Υδραγωγείο και ήταν πραγματικά πολύ κοντά. Αποφασίσαμε να πάμε για να το δούμε, μιας που δεν είχαμε ακούσει για αυτό τίποτα πριν.

Αυτό αντικρίζει η ματιά
κατεβαίνοντας τα σκαλοπάτια της εισόδου

Η αλήθεια είναι ότι είναι πράγματι πολύ κοντά από την Αγιά Σοφιά, 100 μέτρα δρόμος μόνο. Το καταλάβαμε από τον κόσμο που υπήρχε εκεί για να μπει μέσα. Μία απλή είσοδος και σκαλιά να κατεβαίνουν φαίνονται καθώς περιμένουμε να βγάλουμε εισιτήριο. Μετά από λίγο έχουμε το χαρτάκι εισόδου στα χέρια μας με μια φωτογραφία πάνω εκτυπωμένη με κάτι κίονες, κατηφορίζουμε μην ξέροντας τι θα δούμε. Τι κίονες είναι αυτοί? που πάμε? 

Κατεβαίνοντας το μεγαλείο εμφανίζεται μπροστά στα μάτια μας σταδιακά μιας που περιμένουμε να συνηθίσουν το σκοτάδι και τα φώτα από τους προβολείς. Τι υπέροχος βυζαντινός κόσμος απλώνεται μέχρι εκεί που φτάνει η όραση μας, δεκάδες κίονες φωτισμένοι με απαλό χρώμα να καθρεπτίζονται σε νερά γαλήνια και ξύλινες ράμπες να προχωρούν προς το βάθος δίνοντας πρόσβαση στα ενδότερα. 

Οι εντυπωσιακοί κίονες του υδραγωγείου

Η αρχική έκπληξη μας μετουσιώνεται σε θαυμασμό και δέος. Το ταξίδι στο παρελθόν έχει ξεκινήσει πάλι μέσα μας βλέποντας τις κολώνες, τα υπέροχο κτίσιμο της οροφής, τα χρώματα που είναι φωτισμένος ο τόπος. Περπατώντας πάνω σε μια ξύλινη ράμπα και εμείς πάμε στα ενδότερα του μεγαλοπρεπούς μνημείου. Σε κάποιο σημείο κόσμος πολύς στέκεται θαυμάζοντας κάτι διαφορετικό, εκεί στην μέση της διαδρομής μία κολόνα είναι διαφορετική, λουσμένη σε λευκό φως έχει σχέδια πάνω της, σαν μάτια λες, σαν δέντρο λες... Τι είναι αυτό? Ακόμα και σήμερα διαβάζοντας δεν έχει εξηγηθεί γιατί αυτή η κολόνα είναι διαφορετική αλλά τόσο μα τόσο όμορφη...

Δεν ξέρω πόση ώρα την χαζεύαμε πριν ξεκινήσουμε πάλι να προχωράμε στον ξύλινο μονοπάτι μας. Τελικά καταλαβαίνουμε ότι από αυτό το σημείο και μετά το συνολικό πλάτος μειώνεται και βλέπουμε το τέλος της δεξαμενής.   

Το εντυπωσιακό κεφάλι της μέδουσας
στο τέλος του οικοδομήματος.

Φτάνοντας εκεί κατεβαίνουμε λίγα σκαλοπάτια μιας που νερό δεν έχει εδώ. Αλλά έχει κάτι άλλο, μία δεύτερη μεγάλη έκπληξη μας περιμένει. Δύο κολόνες δεν έχουν βάσεις όπως οι άλλες. Οι βάσεις τους είναι δύο τεράστιες μορφές, ασύμμετρα δεμένες, γυναίκα νομίζεις πως είναι, μέδουσα θαρρείς, αλλά ότι και αν είναι είναι πραγματικά μαγευτικές οι φιγούρες αυτές. Η μια κοιτάει πλάγια και η άλλη προς τα κάτω... Τι είναι αυτό πάλι? ακόμα δεν έχει εξηγηθεί. Τυχαία μπήκαν έτσι? και αν όχι τι συμβολίζουν? Μέχρι εδώ είναι ο δρόμος, άλλοι δύο κίονες πιο πέρα και μετά ένας θεόρατος τοίχος δείχνει το τέλος του ταξιδιού ή μήπως όχι? λέγεται ότι είναι πολύ μεγαλύτερο το όλο κτίσμα, ότι συνδέετε με την Αγιά Σοφιά που είναι δίπλα. Ποιος ξέρει άραγε?

Αυτά σκεφτόμαστε γυρνώντας πίσω, χαμένοι στο ταξίδι μας. Κοιτώντας προς τα κάτω τώρα συνειδητοποιούμε τον όγκο του νερού. Μα πως έχει τόσο νερό? από που έρχεται? Μέχρι και ψάρια έχει μέσα. Διαβάζοντας ότι το νερό φτάνει εδώ από 21 χιλιόμετρα απόσταση, τα λόγια είναι περιττά πια για ένα έργο του 6ου αιώνα μ.Χ.

Βγαίνοντας έξω πια από αυτό το αριστούργημα, είπαμε πως άξιζε να έρθουμε και να επισκεφθούμε κάτι τόσο μαγικό. Αξίζει να το επισκεφθείτε και εσείς, είναι ένα μνημείο αναπάντεχης ομορφιάς, μεγαλόπρεπο και ιδιαίτερα ρομαντικό.

Ιστορική Αναδρομή 

Άποψη από το εσωτερικό του υδραγωγείου

Την Βασιλική Κιστέρνα, ή Υπόγειο Παλάτι όπως το λένε σήμερα οι Τούρκοι, την κατασκεύασε αρχικά ο Μέγας Κωνσταντίνος αλλά στο πέρασμα του χρόνου κατέπεσε. Την ανακατασκεύασε ο Ιουστινιανός στα μέσα του 6ου αιώνα (542 μ.Χ) πριν το κτίσιμο της Αγιάς Σοφιάς. Ο τρόπος που κατασκευάστηκε και η υφή των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν αποτέλεσαν επανάσταση στην αρχιτεκτονική της περιόδου και πολλά κτήρια πήραν πια χαρακτηριστικά από την συγκεκριμένη κατασκευή. Ο σκοπός της κατασκευής του ήταν να παρέχετε φρέσκο νερό στην πόλη τις περιόδους που υπήρχε λειψυδρία ή σε περίοδο πολιορκίας. Το νερό έφτανε και φτάνει ακόμα και σήμερα, μέσα από ένα δίκτυο που ξεπερνάει τα 20χλμ και οριοθετείτε στην περιοχή του δάσους του Βελιγραδίου κοντά στην Μαύρη Θάλασσα. 

Εντυπωσιακή άποψη από το εσωτερικό
του υδραγωγείου

Οι διαστάσεις του υδραγωγείου είναι εντυπωσιακές 140 Χ 70m που μπορούν να δεχθούν 78.000 κυβικά μέτρα νερού, ενώ το όλο οικοδόμημα στηρίζεται σε 336 μαρμάρινους κίονες ύψους 8m, (σήμερα οι 60 είναι εντοιχισμένοι και συνεπώς μη ορατοί).

Με το πέρασμα το χρόνου η ύπαρξη του υδραγωγείου πέρασε στην λήθη, έτσι στα υστεροβυζαντινά χρόνια δεν γνώρισαν πια το μεγαλοπρεπές κατασκεύασμα. Επανήλθε πάλι στο προσκήνιο όταν ο Γάλλος Pierre Gilles γύρω στο 1490, έγραφε ότι οι κάτοικοι της πόλης μπορούσαν να έχουν πρόσβαση σε φρέσκο νερό και ψάρια απλά αντλώντας το με κουβάδες από τα υπόγεια τον σπιτιών. Έτσι και εκείνος μπαίνοντας σε ένα υπόγειο ανακάλυψε πίσω από την τοιχοποιία του σπιτιού το "υπόγειο παλάτι". 

Τα μετέπειτα χρόνια το νερό τροφοδοτούσε το παλάτι του Τοπ Καπί και μεγάλο μέρος της πόλης, είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι και πρόσφατα το νερό αυτό χρησιμοποιούνταν κανονικά από μερίδα κατοίκων της Πόλης.

Σήμερα μετά και από την αναστήλωση που έγινε την δεκαετία του 1980 είναι επισκέψιμο στο ευρύ κοινό.

Τέλος όσον αφορά την ύπαρξη των μεδουσών στις βάσεις των κιόνων, καθώς και του ιδιαίτερου κάλους κίονα στην μέση περίπου του υδραγωγείου, η επικρατούσα άποψη είναι πως επειδή το κτίσμα ήταν υπόγειο δεν δόθηκε ιδιαίτερη βάση στο πως και τι τύπου κίονες θα υπήρχαν μέσα σε αυτό. Είναι σίγουρο ότι προέρχονται από ακόμα πιο παλιά κτήρια, αλλά από εκεί και πέρα υπάρχουν πολλές εξηγήσεις και θεωρίες που κάνουν τελικά το μνημείο αυτό ακόμα πιο ιδιαίτερο και μαγικό.

Λεπτομέρεια από το κεφάλι της μέδουσας

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για το υδραγωγείο επισκεφθείτε την σελίδα: Υπόγειο Παλάτι

(στην Αγγλική και Τουρκική γλώσσα)

  

Seeker Bow Team 

Το φωτογραφικό υλικό και το κείμενο μπορείτε να το μοιραστείτε για χρήση στο internet αναφέροντας την πηγή. Για οποιαδήποτε άλλη χρήση επικοινωνήστε μαζί μας.

   

Άποψη από το μεγαλόπρεπο "Υπόγειο Παλάτι"

Το τέλος του υπόγειου παλατιού, ή μήπως όχι?

Χάρτης του Βυζαντινού Υδραγωγείου πηγή: Google Maps